ژورنال معاملاتی یک دفترچه یادداشت است که در آن تمام جزئیات معاملات خود را ثبت می‌کنید، از جمله تاریخ و زمان معامله، نوع دارایی، حجم معامله، قیمت خرید و فروش، و حتی دلیل شما برای ورود یا خروج از معامله.
در بازارهای مالی، جایی که هر تصمیم می‌تواند منجر به سود یا زیان شود، داشتن یک ژورنال معاملاتی مانند داشتن یک راهنما و همراه مطمئن است. این ابزار به شما کمک می‌کند تا با تحلیل دقیق عملکرد گذشته، تصمیمات آگاهانه‌تری در آینده بگیرید و ریسک معاملات خود را کاهش دهید.
نکات کلیدی
- ژورنال معاملاتی ابزاری ضروری برای تریدرهاست که با ثبت جزئیات معاملات، عملکرد خودشان را بهبود ببخشند.
- مزایای استفاده از ژورنال معاملاتی شامل کشف سبک معاملاتی شخصی، آزمایش استراتژی‌های مختلف، شناسایی نقاط قوت و ضعف و بهبود مدیریت ریسک است.
- اطلاعات ضروری برای ثبت در ژورنال شامل تاریخ و زمان معامله، جفت ارز، حجم معامله، قیمت‌های ورود و خروج، حد سود و ضرر، دلایل گرفتن پوزیشن و ثبت احساسات در زمان معامله می‌باشد.
- بررسی منظم ژورنال معاملاتی به شما کمک می‌کند ریشه ضررها را شناسایی کرده، عوامل موفقیت را تقویت نمایید و در نهایت سودآوری خود را افزایش دهید.
ژورنال معاملاتی چیست؟
ژورنال معاملاتی که در مقاله جامع آموزش جامع علم تحلیل تکنیکال برای تریدرهای ایرانی در سال 2025 به آن اشاره کرده بودیم، در واقع یک دفترچه یادداشت شخصی برای معامله‌گران است. می‌توانید تمام جزئیات معاملات خود را در آن ثبت نمایید. این جزئیات شامل مواردی مثل تاریخ و زمان معامله، نوع دارایی (مثلاً سهام، ارز دیجیتال یا هر چیز دیگری که معامله می‌کنید)، حجم معامله، قیمت خرید و فروش، و حتی دلیل شما برای ورود یا خروج از معامله می‌شود.
اما فایده این دفترچه چیست؟ با ثبت دقیق این اطلاعات، می‌توانید عملکرد خود را در طول زمان زیر نظر بگیرید. معاملات موفق و ناموفق خود را بررسی نمایید و با تحلیل آنها، نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید.
شرایطی را در نظر بگیرید که معامله‌ای انجام داده‌اید و سود خوبی هم کسب به دست آورده‌اید. با ثبت جزئیات این معامله در دفترچه خود، می‌توانید بعداً به آن مراجعه نموده و ببینید چه عواملی باعث موفقیت شما در این معامله شده‌اند. شاید تحلیل تکنیکال دقیقی انجام داده بودید یا اخبار مربوط به آن دارایی را به خوبی دنبال کرده بودید. از طرف دیگر، اگر معامله‌ای ناموفق داشته‌اید، با بررسی جزئیات آن می‌توانید از اشتباهات خود درس بگیرید. شاید احساسات شما بر منطق‌تان غلبه کرده یا مدیریت ریسک را به درستی رعایت نکرده‌اید.
ژورنال نویسی در فارکس به شما کمک می‌کند تا انضباط بیشتری در معاملات خود داشته باشید. وقتی می‌دانید که باید تمام جزئیات را ثبت کنید، بیشتر روی تصمیمات خود تمرکز خواهید کرد و احتمال تصمیم‌گیری‌های هیجانی کاهش می‌یابد. علاوه بر این، می‌توانید در دفترچه معاملاتی خود افکار، احساسات و حتی مشاهدات خود را در مورد بازار یادداشت نمایید. این کار به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از روانشناسی معاملات داشته باشید و بتوانید احساسات خود را در هنگام معامله کنترل کنید.
مزایای استفاده از ژورنال معاملات
ثبت دقیق و منظم معاملات در یک ژورنال، به شما کمک می‌کند تا عملکرد خود را به طور مؤثر پیگیری نمایید و در مسیر موفقیت در معاملات گام بردارید. این ژورنال می‌تواند به شکل‌های مختلفی مثل دفترچه یادداشت، فایل اکسل یا نرم‌افزارهای اختصاصی باشد. مهم این است که تمامی جزئیات مربوط به معاملات خود را ثبت کنید تا بتوانید استراتژی‌های مناسب را توسعه دهید و از تکرار اشتباهات رایج جلوگیری نمایید. در اینجا به برخی از مهمترین مزایای استفاده از ژورنال معاملات اشاره می‌کنیم.
1. کشف سبک معاملاتی
با ژورنال نویسی در فارکس، می‌توانید الگوهای رفتاری خود را شناسایی کنید و سبک معاملاتی مناسب خود را بیابید. برای مثال، اگر متوجه شدید که در معاملات کوتاه‌مدت دچار استرس می‌شوید، شاید معاملات میان‌مدت یا بلندمدت برای شما مناسب‌تر باشد.
2. آزمایش استراتژی‌های مختلف
ژورنال معاملات به شما این امکان را می‌دهد که استراتژی‌های مختلف را آزمایش نموده و بهترین آنها را برای خود انتخاب نمایید. با ثبت نتایج هر استراتژی، می‌توانید به صورت عینی عملکرد آنها را ارزیابی کنید و تصمیمات بهتری بگیرید.
بیشتر بخوانید: استراتژی معاملاتی چیست؟
3. شناسایی نقاط قوت و ضعف
با مرور ژورنال معاملاتی، می‌توانید نقاط قوت و ضعف خود را در معاملات شناسایی کنید. این کار کمک شما می‌آید تا بر روی نقاط قوت خود را بهبود بخشید.
4. منبع اطلاعات
ژورنال معاملات می‌تواند به عنوان یک منبع اطلاعاتی ارزشمند برای شما عمل کند. با ثبت مشاهدات و تجربیات خود در ژورنال، می‌توانید از آنها برای یادگیری و بهبود عملکرد خود در آینده استفاده نمایید.
5. انضباط
ثبت منظم معاملات در ژورنال، به شما کمک می‌کند تا انضباط بیشتری در معاملات خود داشته باشید و از تصمیمات احساسی و شتاب‌زده جلوگیری کنید.
6. غلبه بر احساسات
با ثبت احساسات خود در هنگام معامله، می‌توانید تأثیر احساسات بر تصمیمات خود را کاهش دهید و معاملات منطقی‌تری انجام دهید.
7.بهبود مدیریت ریسک
ژورنال معاملاتی به شما کمک می‌کند تا ریسک معاملات خود را بهتر مدیریت کرده و از ضررهای بزرگ جلوگیری نمایید. با ثبت جزئیات هر معامله، می‌توانید سطح ریسک قابل قبول برای خود را تعیین کنید و معاملات خود را بر اساس آن تنظیم نمایید.
در مباحث پیشین آموختیم که ژورنال معاملاتی به عنوان دفترچه‌ای جامع برای معامله‌گران است که در آن کلیه جزئیات معاملات از جمله تاریخ، زمان، نوع دارایی، حجم معامله، قیمت و سایر موارد مرتبط به همراه احساسات و واکنش‌های معامله‌گر ثبت می‌گردد. ایجاد بستری مناسب برای ارزیابی عملکرد، شناسایی نقاط قوت و ضعف، آزمایش استراتژی‌های متنوع معاملاتی، کسب تجربه از اشتباهات و در نهایت انجام معاملاتی منطقی‌تر و منضبطانه‌تر از جمله اهداف ژورنال نویسی به شمار می‌آید.
نحوه نوشتن ژورنال معاملاتی
نحوه نوشتن ژورنال معاملاتی چیست؟ در اینجا چند نکته کلیدی را برای شما گردآوری کرده‌ایم.
1. انتخاب بستر مناسب برای ژورنال نویسی
اولین قدم برای ژورنال نویسی در فارکس، انتخاب بستر مناسب برای ثبت اطلاعات است. می‌توانید از روش‌های سنتی مانند دفترچه یادداشت و خودکار استفاده کنید یا از ابزارهای دیجیتال مانند فایل اکسل یا نرم‌افزارهای تخصصی ژورنال نویسی بهره ببرید.
2. ثبت اطلاعات ضروری در ژورنال
اطلاعاتی که در ژورنال معاملاتی خود ثبت می‌کنید، به شما در تحلیل عملکردتان کمک می‌کند. برخی از اطلاعات ضروری که باید در ژورنال خود ثبت نمایید عبارتند از:
- تاریخ و زمان دقیق معامله: برای پیگیری روند معاملات در طول زمان
- جفت ارز یا دارایی معامله شده: مشخص کردن ابزار مالی مورد معامله
- نوع معامله (خرید یا فروش): مشخص کردن جهت معامله
- حجم معامله: مقدار دارایی مورد معامله
- قیمت ورود و خروج: قیمت‌هایی که در آن وارد و خارج از معامله شده‌اید
- حد سود و حد ضرر: سطح قیمتی که در آن معامله به طور خودکار بسته می‌شود
- نتیجه معامله (سود یا زیان): میزان سود یا زیان حاصل از معامله
- استراتژی معاملاتی: استراتژی که برای انجام معامله استفاده کرده‌اید.
- احساسات و شرایط روحی: ثبت احساسات خود در زمان انجام معامله به شما کمک می‌کند تا تأثیر عوامل روانی را بر تصمیمات خود درک کنید.
- تحلیل معامله: بعد از بستن هر معامله، دلایل ورود به معامله، عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری و نتایج حاصل را به طور کامل تجزیه بررسی نمایید.
3. ثبت منظم و دقیق در ژورنال معاملاتی
برای اینکه ژورنال معاملاتی شما به یک ابزار کارآمد تبدیل شود، باید معاملات خود را به طور منظم و دقیق ثبت کنید. بعد از هر معامله، تمامی اطلاعات مربوط به آن را در ژورنال خود بنویسید.
4. مرور و تحلیل عملکرد
به طور مرتب ژورنال معاملاتی خود را مرور و عملکرد خود را بررسی کنید. با بررسی معاملات گذشته و شناسایی الگوهای موفق و ناموفق، می‌توانید استراتژی‌های معاملاتی خود را بهبود بخشید و تصمیمات بهتری در آینده بگیرید.
بهترین روش ژورنال نویسی ترید چیست؟
یک ژورنال معاملاتی موفق چه اطلاعاتی را باید شامل شود؟ در اینجا به مهمترین مواردی که باید در ژورنال خود ثبت کنید، اشاره می‌کنیم.
- تاریخ و زمان: ثبت دقیق تاریخ و زمان ورود و خروج از هر معامله، به شما کمک می‌کند تا روند معاملات خود را در طول زمان بررسی کنید.
- بازار و ابزار معاملاتی: معامله شما در کدام بازار (مثلاً فارکس، سهام یا ارز دیجیتال) و با چه ابزاری (مانند جفت ارز EUR/USD، سهام شرکت اپل یا بیت‌کوین) انجام شده است؟
- حجم معامله: تعداد واحدهای معامله شده را با دقت بنویسید. این اطلاعات در محاسبه سود و زیان و همچنین مدیریت ریسک اهمیت زیادی دارد.
- جهت معامله: آیا معامله شما خرید (Long) بوده یا فروش (Short)؟
- قیمت‌های ورود و خروج: قیمت‌های دقیق ورود و خروج از معامله را یادداشت کنید. این اطلاعات برای محاسبه سود و زیان و همچنین تحلیل عملکرد شما ضروری است.
- نتیجه معامله: سود یا زیان هر معامله را به صورت واحد پولی (مثلاً دلار یا ریال) و یا درصدی از سرمایه اولیه محاسبه کرده و در ژورنال معاملاتی خود بنویسید.
علاوه بر این موارد، می‌توانید اطلاعات دیگری را نیز به ژورنال معاملاتی خود اضافه کنید تا تحلیل‌های دقیق‌تری از عملکردتان داشته باشید. به عنوان مثال:
- نمودار معامله: نمودار مربوط به معامله را در ژورنال خود قرار دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا تصمیمات خود را در زمان انجام معامله بهتر درک کنید.
- شرایط بازار: شرایط حاکم بر بازار در زمان انجام معامله را به طور خلاصه شرح دهید. آیا بازار روند صعودی داشته یا نزولی؟ آیا خبر مهمی منتشر شده بود؟
- استراتژی معاملاتی: استراتژی که در هر معامله استفاده کرده‌اید را بنویسید. آیا از تحلیل تکنیکال استفاده کردید یا تحلیل فاندامنتال؟
- احساسات: احساسات خود را در زمان انجام معامله ثبت کنید. آیا طمع، ترس یا هیجان بر تصمیم شما تأثیر گذاشته است؟
- درس‌های آموخته شده: بعد از هر معامله، درس‌هایی که از آن آموخته‌اید را بنویسید. این کار به شما کمک می‌کند تا اشتباهات خود را تکرار نکنید و در معاملات بعدی عملکرد بهتری داشته باشید.
به یاد داشته باشید که ژورنال نویسی در فارکس یک فرآیند شخصی به شمار می‌آید و شما می‌توانید آن را به هر شکلی که برایتان مفید خواهد بود، انجام دهید. مهم این است که اطلاعات را به طور دقیق و منظم ثبت نموده و به طور مداوم آن را بررسی نمایید. با این کار می‌توانید به مرور زمان به یک معامله‌گر حرفه‌ای‌تر و موفق‌تر تبدیل شوید.
مراحل ژورنال نویسی ترید چیست؟
ثبت دقیق و منظم معاملات در ژورنال، مانند نگهداری یک دفترچه خاطرات معاملاتی، به شما کمک می‌کند تا عملکرد خود را بهبود بخشید و در مسیر موفقیت مالی گام بردارید. برای این کار، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
1. انتخاب ابزار مناسب
ابتدا باید بستر مناسبی برای ثبت معاملات خود انتخاب نمایید. این بستر می‌تواند یک دفترچه یادداشت ساده، یک فایل اکسل، یا یک نرم‌افزار تخصصی ژورنال معاملاتی باشد. مهمترین نکته این است که ابزار انتخابی، امکان ثبت تمامی اطلاعات مورد نیاز شما را فراهم کند.
2. تعیین اطلاعات ضروری
چه اطلاعاتی را می‌خواهید در ژورنال نویسی در فارکس ثبت کنید؟ این اطلاعات می‌تواند شامل مواردی مانند تاریخ و زمان معامله، نماد معاملاتی (مثلاً EURUSD)، حجم معامله، قیمت ورود، حد ضرر، حد سود، و نتیجه معامله (سود یا ضرر) باشد. همچنین می‌توانید اطلاعات کیفی مانند احساسات خود در زمان ورود به معامله، دلیل انتخاب این معامله و استراتژی معاملاتی مورد استفاده را نیز بنویسید.
3. ثبت دقیق و کامل اطلاعات
بعد از انجام هر معامله، تمامی اطلاعات مربوط به آن را با دقت و به‌طور کامل در ژورنال خود ثبت کنید. این کار را بلافاصله پس از بستن معامله انجام دهید تا جزئیات آن را از یاد نبرید.
4. افزودن نمودار و تحلیل
از نمودار معامله خود در زمان ورود و خروج عکس بگیرید. روی این تصاویر، نقاط ورود و خروج، سطوح حمایت و مقاومت، و سایر ابزارهای تحلیلی که استفاده کرده‌اید را مشخص کنید. این تصاویر را به همراه تحلیل مختصری از معامله در ژورنال خود قرار دهید.
5. مرور و ارزیابی منظم
به‌طور منظم، مثلاً هفته‌ای یک‌بار، ژورنال معاملاتی خود را مرور کنید. معاملات خود را از نظر سود و زیان، رعایت استراتژی معاملاتی، و مدیریت ریسک ارزیابی نمایید. با تحلیل معاملات گذشته، می‌توانید الگوهای رفتاری خود را شناسایی و عادت‌های اشتباه خود را تغییر دهید.
تا اینجا یاد گرفتیم که برای موفقیت در معاملات، نوشتن ژورنال معاملاتی ضروری است. این ژورنال باید شامل اطلاعات دقیقی مثل تاریخ و زمان، جفت ارز، حجم معامله، قیمت ورود و خروج، حد سود و ضرر، و نتیجه معامله باشد. همچنین، ثبت احساسات، تحلیل معامله، و افزودن نمودار به درک بهتر عملکرد کمک می‌کند. با مرور منظم ژورنال و تحلیل معاملات، می‌توانیم نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و استراتژی‌های معاملاتی خود را بهبود بخشیم.
چگونه عملکرد خود را با استفاده از ژورنال معاملاتی بررسی کنیم؟
پس از ثبت معاملات در ژورنال، نوبت به تحلیل و بررسی آنها می‌رسد. با این کار می‌توانید عملکرد معاملاتی خود را ارزیابی و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنید.
ریشه یابی ضرر
معاملات ناموفق خود را با دقت بررسی نمایید. به جزئیات معامله، از جمله نقاط ورود و خروج، و همچنین یادداشت‌های خود در زمان انجام معامله توجه کنید. آیا احساسات، اخبار یا عدم پایبندی به استراتژی معاملاتی شما در این ضرر نقش داشته‌اند؟
شناسایی عوامل موفقیت
معاملات سودآور خود را نیز به دقت مورد بررسی قرار دهید. چه عواملی باعث موفقیت شما در این معاملات شده‌اند؟ آیا شرایط بازار، تحلیل تکنیکال دقیق یا مدیریت ریسک مناسب در این موفقیت تأثیرگذار بوده‌اند؟
کاهش ضرر معاملاتی در بازارهای مالی
با تحلیل معاملات ناموفق و شناسایی عوامل منجر به ضرر، می‌توانید از تکرار اشتباهات جلوگیری کرده و میزان ضرر خود را به حداقل برسانید. برای مثال، اگر متوجه شوید که معاملات شما در زمان انتشار اخبار مهم اغلب با ضرر همراه هستند، می‌توانید در این زمان‌ها از انجام معامله خودداری کنید.
افزایش سود
با تکرار عوامل منجر به سود در معاملات قبلی، می‌توانید شانس موفقیت خود را افزایش دهید. برای مثال، اگر متوجه شوید که با استفاده از یک اندیکاتور خاص معاملات شما اغلب سودآور هستند، می‌توانید از این اندیکاتور بیشتر در معاملات خود استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: اندیکاتور فارکس چیست؟ معرفی بهترین اندیکاتورها فارکس
صداقت در ارزیابی
در بررسی عملکرد خود صادق باشید و از اشتباهات خود درس بگیرید. به یاد داشته باشید که همه تریدرها در ابتدای کار اشتباه می‌کنند و مهم این است که از این اشتباهات درس بگیرید و آنها را تکرار نکنید. برای یافتن الگوها و روندهای موجود در معاملات خود، از ابزارهای مختلفی مانند نمودارها، جداول و گزارش‌های آماری استفاده نمایید. به طور منظم و در فواصل زمانی مشخص، عملکرد معاملاتی خود را با استفاده از ژورنال معاملاتی بررسی کنید. هرچه بیشتر این کار را انجام دهید، اطلاعات بیشتری برای تحلیل و تصمیم‌گیری در آینده خواهید داشت.
با تحلیل دقیق و مداوم اطلاعات ژورنال، می‌توانید به مرور زمان به یک تریدر موفق و حرفه‌ای تبدیل شوید. این کار به شما کمک می‌کند تا نقاط ضعف خود را برطرف کرده، استراتژی‌های معاملاتی خود را بهبود بخشید و در نهایت سودآوری خود را در بازارهای مالی افزایش دهید.
دلیل عدم استفاده معامله‌گران از ژورنال نویسی ترید چیست؟
بسیاری از معامله‌گران، به خصوص آنهایی که تازه وارد بازارهای مالی شده‌اند، از اهمیت ژورنال نویسی در فارکس غافل می‌مانند. در حالی که این ابزار قدرتمند می‌تواند نقش بسزایی در بهبود عملکرد و افزایش سودآوری آنها داشته باشد. اما چرا معامله‌گران از این ابزار مفید استفاده نمی‌کنند؟ دو دلیل عمده برای این موضوع وجود دارد: کمبود وقت، ترس از رویارویی با اشتباهات.
1. کمبود وقت
معامله‌گران، به ویژه آنهایی که در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت معامله انجام می‌دهند، اغلب احساس خواهند کرد که وقت کافی برای ثبت جزئیات معاملات خود در ژورنال را ندارند. آنها تمام تمرکز خود را بر روی رصد بازار و شناسایی فرصت‌های معاملاتی می‌گذارند. اما واقعیت این است که ثبت اطلاعات در ژورنال معاملاتی نباید وقت‌گیر باشد. نیازی نیست بعد از هر معامله، تمام جزئیات را با وسواس یادداشت کنید.
تنها با ثبت نکات مهم مانند نقطه ورود، حد ضرر، حد سود و دلیل ورود به معامله را به صورت خلاصه، ژورنال نویسی را انجام دهید. حتی می‌توانید در پایان روز معاملاتی، زمانی که بازار آرام‌تر است، به تکمیل جزئیات ژورنال خود بپردازید. به این ترتیب، هم در زمان خود صرفه‌جویی می‌کنید و هم از مزایای ارزشمند ژورنال نویسی در فارکس بهره‌مند می‌شوید.
2. ترس از رویارویی با اشتباهات
یکی دیگر از دلایلی که معامله‌گران را از نگهداری ژورنال معاملاتی باز می‌دارد، ترس از مواجهه با اشتباهات و ضعف‌های خود است. ژورنال نویسی در فارکس آینه‌ای به شمار می‌آید که تصویری صادقانه از عملکرد معاملاتی شما را نشان می‌دهد.
بسیاری از معامله‌گران تمایلی به دیدن این تصویر ندارند و ترجیح می‌دهند در یک دنیای خیالی زندگی کنند که در آن همیشه حق با آنهاست. اما برای تبدیل شدن به یک معامله‌گر موفق، باید شجاعت رویارویی با اشتباهات خود را داشته باشید. ژورنال معاملاتی به شما کمک می‌کند تا الگوهای رفتاری خود را شناسایی کرده و از تکرار اشتباهات در آینده جلوگیری کنید.
به عنوان مثال، اگر معامله‌گری به دلیل تردید و عدم اطمینان، فرصت‌های معاملاتی مناسب را از دست می‌دهد، می‌تواند با بررسی ژورنال معاملاتی خود، ریشه این تردید را پیدا کرده و برای رفع آن اقدام کند.
نتیجه‌گیری
در این مقاله، با اهمیت ژورنال معاملاتی در مسیر موفقیت در بازارهای مالی آشنا شدیم. دیدیم که چگونه ثبت دقیق و منظم معاملات، به شما در شناسایی نقاط قوت و ضعف، آزمایش استراتژی‌های مختلف و کنترل احساسات کمک می‌کند. برای نوشتن یک ژورنال معاملاتی موثر، باید بستر مناسب را انتخاب کنید، اطلاعات ضروری را ثبت نمایید و به‌طور منظم عملکرد خود را با استفاده از آن تحلیل نمایید.
به یاد داشته باشید که ژورنال مانند یک نقشه راه شما را در مسیر پر پیچ و خم بازارهای مالی هدایت می‌کند و با ارائه تصویری شفاف از عملکردتان، شانس موفقیت و سودآوری شما را افزایش می‌دهد. پس همین امروز شروع به نوشتن کنید و گام مهمی در جهت رسیدن به اهداف مالی‌تان بردارید.
شروع معامله‌گری در فارکس با بروکر ای‌پلنت
ای پلنت بروکرز با فراهم نمودن بستری امن و پیشرفته، به شما امکان می‌دهد تا سفر معاملاتی خود در فارکس را آغاز نمایید. این بروکر با ارائه طیف گسترده‌ای از ابزارها و خدمات، تریدرها را در تمامی سطوح حمایت می‌کند. با ای پلنت، به راحتی می‌توانید در بازارهای مالی جهانی قدم بگذارید و از فرصت‌های بی‌شماری که این بازارها ارائه می‌دهند، بهره‌مند شوید. پلتفرم‌های معاملاتی معتبر و قانونی این بروکر، تجربه‌ای روان و کارآمد را برای شما به ارمغان می‌آورند.
آماده شروع هستید؟
ثبت نام خودتان را در بروکر فارکس ای‌پلنت تکمیل کنید و وارد دنیای معاملات فارکس شوید.